W dniach od 22.08 -25.08. 2017  w naszej szkole odbył się Trening Skutecznego Nauczyciela.  Po raz kolejny kadra z Eureki szkoliła swoje umiejętności wychowawcze.Mamy nadzieję, że będziemy jeszcze skuteczniejsi i staniemy się ekspertami skutecznej komunikacji. Program - "Wychowanie bez porażek" wdrażamy już piąty rok. W klasach 1-3 uczymy skutecznej komunikacji poprzez modelowanie. Natomiast od klasy czwartej wprowadzamy pojęcia i wyjaśniamy mechanizmy rządzące ludzkimi zachowaniami. W tym roku szkolnym nadszedł czas, aby włączyć w nasz program również rodziców. 

"Główne koncepcje i umiejętności kształcone w modelu Trening Skutecznego Nauczyciela"

• trzy style wychowania: autorytarny, permisywny, demokratyczny
• nacisk położony jest na naukę stylu demokratycznego
• nie wykorzystuje się siły; potrzeby dorosłych i dzieci są tu równie ważne; konflikty rozwiązywane są tak, by zaspokojone zostały potrzeby obu stron
• trening jest niezbędny do opanowania każdej nowej umiejętności
• definicja zachowania w oparciu o obserwacje bez ocenia, interpretacji czy obwiniania
• rozpoznawanie strony/osoby, która „ma problem”
• akceptacja dziecka takiego jakim ono jest
• akceptacja demonstrowana poprzez podstawowe i aktywne słuchanie
• 12 blokad komunikacyjnych
• termin „złe zachowanie” jest językiem siły
• szczere, adekwatne wyrażanie prawdziwych uczuć bez obwiniania
• złość i to co się za nią kryje
• komunikat JA zamiast komunikat TY
• sposoby radzenia sobie z oporem wobec komunikatu JA
• modyfikowanie otoczenia, aby zapobiec problemom i konfliktom
• szkodliwe rezultaty stosowania systemu nagród i kar, w tym logicznych konsekwencji oraz odsyłania dziecka „aby przemyślał swoje zachowanie”
• wady autokratycznego i permisywnego stylu wychowania
• metody rozwiązywania konfliktów przegrany-wygrany zastąpione zostały podejściem bez przegranych
• budowanie autorytetu w oparciu o wpływ a nie władzę
• zasada uczestnictwa: rodzinne, demokratyczne ustalanie zasad
• rozwiązywanie konfliktów tak, by uwzględnione zostały na równi potrzeby osób w konflikcie, a obie strony były usatysfakcjonowane rozwiązaniem; żadna ze stron nie przegrywa
• radzenie  sobie z różnicami wartości poprzez modelowanie, konsultację i komunikaty JA
• zastąpienie roli sędziego, rolą mediatora podczas towarzyszenia innym podczas sytuacji konfliktowych

JAK POMAGA?

Metoda dr. Thomasa Gordona  pomaga osobom dokonać zmian na wielu poziomach

Pierwszy - „widzę” - lepsze rozpoznawanie podstawowych potrzeb innych ludzi, poprzez odpowiednie obserwowanie ich zachowania, zamiast stosowania etykietowania. Dzięki temu łatwiej można  zrozumieć dlaczego osoba postępuje w określony sposób. Niekiedy możemy dojść do słusznego wniosku, że nieakceptowane zachowanie nie jest rezultatem np. „niegrzecznego dziecka”, lecz sposobem (niekonieczne najlepszym) na wyrażenie własnych potrzeb. Niejednokrotnie określone zachowanie jest jedynym sposobem w jaki  osoba umie to wyrazić. Często to co jest postrzegane jako „złe zachowanie” jest „wołaniem” o pomoc lub „płaczem” o chwilę uwagi.

Drugi - „słucham” - słuchać, by usłyszeć naprawdę, nie koncentrując się  tylko na słowach, ale usłyszeć co kryje się poza słowami. Metoda Gordona uczy słuchać w taki sposób, który umożliwia odzwierciedlenie tego co usłyszymy, własnymi słowami. Takie słuchanie pomaga innym  lepiej radzić sobie z własnymi problemami. Wiedza jak naprawdę słuchać innych jest umiejętnością niezwykle ważną. Wydaje się, że jednak ciągle zbyt rzadko wykorzystywaną w relacjach z innymi.

Trzeci - „mówię” -  wyrażanie swoich myśli, uczuć, poglądów, wartości i przekonań w sposób jasny, spójny i szczery, we właściwym momencie,  „językiem ja”. Dzięki temu stajemy się naprawdę asertywną osobą, w pełnym tego słowa znaczeniu. To pomaga w budowaniu relacji oraz konfrontacji tak, by inni byli skłonni zmienić swoje zachowania, których nie akceptujemy.

Czwarty poziom - „rozpoznaję naturę konfliktu” - umiejętne identyfikowanie i zdefiniowanie konfliktu, by znaleźć drogę do wspólnego, satysfakcjonującego dla obu stron rozwiązania. Dzięki temu nie tylko skupiamy się na rozwiązaniach, ale i potrzebach wszystkich osób w sytuacji konfliktowej. W tych trudnych sytuacjach, stosując otwartą i szczerą komunikację oraz zdając sobie sprawę z natury konfliktu zwiększamy szanse,  by rozwiązywać problemy tak, aby wszyscy byli zadowoleni.

CZEGO UCZY?

Metoda dr. Thomasa Gordona to nabywanie umiejętności:

• Obserwacji zachowań, by zidentyfikować potrzeby własne i innych osób, co w rezultacie pomaga w radzeniu sobie ze stresem w wielu sytuacjach w relacji z innymi.
• Identyfikowania kto ma problem, by zastosować odpowiednie umiejętności. Wiedza ta wpływa na zwiększenie poczucia kompetencji komunikacyjnych i wychowawczych.
• Podstawowego i Aktywnego Słuchania, by pomóc drugiej osobie w znalezieniu rozwiązania jej własnego problemu. W ten sposób np. rodzic czy nauczyciel „zrzuca z siebie ciężar” szukania rozwiązań za dzieci/uczniów, ale staje się towarzyszem prowadząc dziecko/ucznia ku rozwiązaniu. Skutek dla dziecka / ucznia - staje się bardziej samodzielnym i kreatywnym w znajdowaniu rozwiązań dla własnych problemów.
• Wyrażania siebie (odsłaniania się), by budować opartą na obopólnym szacunku relację z innymi osobami. Powoduje to wzmocnienie relacji i stawanie się osobą bardziej asertywną.
• Skutecznej konfrontacji, by np. dzieci/uczniowie czy inne osoby miały możliwość zmiany swojego nieakceptowanego zachowania na zachowania przez „nas” akceptowane.  Dzięki temu stajemy się bardziej asertywni także w trudnych do zaakceptowania przez siebie sytuacjach, stawiając innym w jasny i konkretny sposób granice.
• Rozwiązywania konfliktów potrzeb metodą „bez przegranych”, by obie strony były zadowolone z rozwiązania. Dzięki temu obie strony zaspokajają swoje potrzeby, bez uciekania się do używania siły.
• Strategii rozwiązywania konfliktów wartości, by własną postawą modelować i kształtować ważne poglądy, opinie, idee i społecznie akceptowane. Dzięki temu budować autorytet w oparciu o wpływ zamiast siły.
• Mediacji, by pomagać dzieciom/uczniom i innym osobom w rozwiązywaniu konfliktów pojawiających się między nimi. Dzięki czemu nie angażując się w sprzeczki innych, przyjmując „rolę sędziego”.
• Tworzenia reguł na zasadzie współuczestnictwa, by zwiększyć szanse ich przestrzegania. Dzięki czemu znacznie zwiększa się prawdopodobieństwo ich respektowania oraz rozwoju większej kreatywności.

JAKIE MA ZALETY? 

• Wychodzi poza różnice międzykulturowe czy wiekowe. Stosowana z powodzeniem, od ponad 50 lat, w krajach europejskich, Północnej i Południowej Ameryce jak i w takich krajach jak Chiny, Japonia, Południowa Afryka, Meksyk, Izrael, Egipt i Liban, co zapewnia uniwersalność oraz oparcie na doświadczeniu. Daje to gwarancję, że została sprawdzona w praktyce - w domu, szkole, pracy, biznesie.
• Dotyczy relacji międzyludzkich i daje konkretne narzędzia do rozwiązywania konfliktów, tak by obie strony były zadowolone z rozwiązania (metoda „bez przegranych” dr. Thomasa Gordona), skutecznej konfrontacji w przypadku nieakceptowanego zachowania, umiejętności podstawowego i aktywnego słuchania innych osób oraz lepszego radzenia sobie ze stresem (okno zachowań)."

Artykuł prezentowany na stronie GTI Polska

Autor W. Kruczkowska